ลูกไฮเปอร์เกินไป…ปกติหรือไม่? ทำความเข้าใจกับโรคสมาธิสั้น (ADD/ADHD)

Nut พฤศจิกายน 24, 2018

คลิกเพื่อแชร์

พฤติกรรมบางอย่างที่อาจดูเป็นเรื่องปกติของเด็ก ไม่ว่าจะเป็นการไม่ค่อยฟังผู้ใหญ่ ไม่ปฏิบัติตามคำสั่ง ไม่ยอมอยู่นิ่งๆ ลืมทำการบ้าน เหม่อลอยในห้องเรียน ฯลฯ อาจไม่ใช่เพราะลูกเราเกเรหรือไร้ระเบียบวินัย แต่อาจเป็นสัญญาณว่าลูกเป็นโรคสมาธิสั้นก็ได้

โรคสมาธิสั้น หรือ Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD หรือ ADD) เป็นภาวะที่เกิดกับเด็กหลายคนในปัจจุบัน โดยมักมีอาการไม่สนใจ ดูกระวนกระจายใจ และหุนหันพลันแล่น¹ ซึ่งจะแสดงออกมาด้วยการนั่งเฉยๆ ไม่ได้ ไม่ค่อยทำตามคำสั่ง หรือควบคุมตัวเองไม่ได้ แต่พ่อแม่จะรู้ได้อย่างไรว่าลูกเป็นเด็กสมาธิสั้นหรือแค่มีพฤติกรรมอย่างเด็กทั่วไป วันนี้ My Honey Bun ได้รวบรวมวิธีสังเกตพร้อมคำแนะนำการรับมือมาไว้ให้แล้วค่ะ

โรคสมาธิสั้น ADD หรือ ADHD คืออะไร?

ADD หรือ ADHD เป็นคำย่อที่เราใช้เรียกอาการของเด็กสมาธิสั้น ซึ่งจะมีความแตกต่างด้านพัฒนาการทางสมองและการทำงานของสมอง ส่วนอาการนั้นจะแสดงออกทางอารมณ์และความสนใจเป็นหลัก เช่น เด็กไม่สามารถนั่งอยู่นิ่งๆ และไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ จนอาจส่งผลกระทบต่อการเรียน และความสัมพันธ์ระหว่างเด็กกับเพื่อนหรือคนในครอบครัว²

อาการของโรคสมาธิสั้นมักปรากฏในเด็กอายุก่อน 7 ขวบเป็นส่วนใหญ่ ทำให้มีความยากในการจำแนกความแตกต่างระหว่างโรคสมาธิสั้นกับพฤติกรรมซนๆ ของเด็กได้เหมือนกัน

อ่านต่อ
ลูกเรียนอ่อน? หรือมีอาการบกพร่องด้านการอ่าน (Dyslexia)?
เกเร? ก้าวร้าว? ถึงคราวงานเข้า เมื่อลูกเราไปแกล้งเพื่อน

สาเหตุของโรคสมาธิสั้น

ปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์ยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่เฉพาะเจาะจงของโรคสมาธิสั้นไว้อย่างชัดเจนมากนัก แต่มีหลักฐานว่าความผิดปกติของพันธุกรรมมีส่วนทำให้เกิดโรคสมาธิสั้นได้เช่นกัน โดย 3 ใน 4 ของเด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้น มักมีญาติหรือคนใกล้ชิดที่มีความผิดปกติทางพันธุกรรม³นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่อาจทำให้เกิดโรคนี้ได้เช่นกัน อย่างอาการบาดเจ็บทางสมอง การคลอดก่อนกำหนด การสูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์ของมารดาในขณะตั้งครรภ์ รวมทั้งภาวะเครียดระหว่างตั้งครรภ์ด้วย

จะสังเกตอย่างไรว่าลูกเป็นโรคสมาธิสั้น?

เด็กสมาธิสั้นไม่จำเป็นต้องเป็นเด็กไฮเปอร์อยู่ไม่สุขเสมอไป แต่อาจเป็นเด็กนิ่งๆ ที่มักเหม่อลอยและโฟกัสกับอะไรเป็นเวลานานไม่ได้ แต่โดยปกติแล้ว โรคสมาธิสั้นมักแสดงอาการออกมา 3 ประการดังนี้

ไม่สนใจ (Inattentive)

ไม่ตั้งใจฟัง

กระวนกระวายใจ (Hyperactive)

หุนหันพลันแล่น (Impulsive)

วิธีรับมือและรักษาอาการโรคสมาธิสั้น

เมื่อผู้ปกครองสังเกตว่าลูกตนเองมีอาการข้างต้น โดยมีอาการหลายอย่างร่วมกัน เกิดขึ้นบ่อยๆ และในหลายสถานการณ์ (เช่น ทั้งที่บ้าน โรงเรียน หรือในสนามเด็กเล่น) อาจเป็นสัญญาณว่าลูกเราเป็นเด็กสมาธิสั้น อย่างไรก็ดี ควรพาเด็กไปรับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์เพื่อหาแนวทางรักษาและบรรเทาอาการต่อไปดังนี้

การสอนของผู้ปกครอง เป็นวิธีการรักษาที่ดีที่สุดในการตอบสนองทางพฤติกรรมของเด็กสมาธิสั้น โดยแพทย์จะมีคำแนะนำต่อผู้ปกครองเพื่อช่วยบรรเทาอาการของเด็ก ซึ่งอาจรวมถึงการสร้างกฎที่ชัดเจน การออกกำลังกาย และการให้เด็กได้พักผ่อนและทานอาหารที่เหมาะสม
การสนับสนุนจากโรงเรียน ครูสามารถช่วยให้เด็กสมาธิสั้นเข้ากับเพื่อนได้ดีขึ้น และสนุกกับการเรียนได้มากขึ้น
พฤติกรรมบำบัด นักบำบัดจะช่วยพัฒนาทักษะด้านสังคม อารมณ์ และการวางแผนของเด็กให้ดียิ่งขึ้น
รักษาด้วยยา เพื่อช่วยกระตุ้นให้สารเคมีในสมองที่ทำให้เกิดความสนใจรวดเร็วทำงานได้ช้าลง ส่งผลให้เด็กควบคุมตัวเองได้มากขึ้น

การสังเกตได้ไวและรักษาอย่างเหมาะสม จะช่วยให้เด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้นมีพัฒนาการที่ดีขึ้นได้ ขอเพียงให้คำปรึกษา ดูแล และสอนลูกอย่างถูกวิธี เด็กก็จะสามารถเติบโตและใช้ชีวิตประจำวันอย่างไร้ปัญหาเหมือนเด็กคนอื่นค่ะ